Badania psychologiczne – kto musi wykonać?

Aby pracować za kółkiem lub wykonywać wiele zawodów związanych z transportem, trzeba mieć nie tylko wszystkie niezbędne uprawnienia, ale również pozytywnie przejść badania psychologiczne. Sprawdzają one sprawność psychofizyczną oraz wiele predyspozycji i umiejętności, które są niezbędne w pracy kierowcy. Takich badań nie da się uniknąć, ani tez nie ma możliwości ich zakłamać czy przejść, jeśli nie mamy odpowiednich predyspozycji czy zdolności psychicznych.

Jeśli chcesz zostać kierowcą zawodowym, musisz liczyć się z tym, że będziesz musiał wykonać badania. Skierowanie na badania wydaje lekarz medycyny pracy lub przyszły pracodawca. Można też bez problemu wykonać badania bez skierowania. Warto wybierać przede wszystkim te gabinety czy pracownie psychologiczne, które mają uprawnienia do prowadzenia badań dla kierowców i nie tylko. Badania psychologiczne mogą się nieco różnić z zależności od tego, w jakim celu są realizowane i na jakie stanowisko → Jak wygląda badanie psychologiczne? . Większość badań jest dosyć podobna i polega na testach psychologicznych i badaniach aparaturowych oraz wywiadzie psychologicznym.

Kto musi przejść obowiązkowe badania psychologiczne?

– Kierowcy zawodowi – zarówno ci, którzy obsługują transport ludzi, jak i kierowcy zajmujący się przewożeniem ładunków.

– Operatorzy maszyn i urządzeń – koparek, dźwigów, wózków widłowych, pojazdów budowlanych czy rolniczych. Praca ta wymaga bowiem pełnej sprawności psychologicznej, opanowania i umiejętności zachowania zimnej krwi w każdej sytuacji.

– Pracownicy zatrudnieni na etacie kierowcy – dotyczy to przede wszystkim dostawców, kurierów, kierowców obsługujących inne firmowe stanowiska. Badania muszą wykonać także osoby, które są zatrudnione na innych stanowiskach, ale w swojej codziennej pracy wykorzystują samochód i swoje obowiązki zawodowe wykonują w dużej mierze za kółkiem.

– Kierowcy pojazdów uprzywilejowanych – karetek, wozów strażackich czy innych pojazdów, w których liczy się czas, bezpieczeństw oraz sprawne poruszanie się po drogach.

– Samozatrudnieni wykonujący działalność w zakresie transportu drogowego – na przykład kierowcy taksówek lub różnego rodzaju busów obsługujących krótsze i dłuższe trasy.

– Kierujący tramwajem – przed zrobieniem uprawnień i uzyskaniem zatrudnienia.

– Instruktorzy i egzaminatorzy nauki jazdy, a także kierowcy, którzy zajmują się na co dzień przewożeniem wartości pieniężnych.

– Osoby wykonujące pracę na wysokościach.

– Osoby, które brały udział w wypadku drogowym, w którym inne osoby poniosły śmierć lub odniosły poważne obrażenia.

Do czego są wymagane badania psychotechniczne?

Badania psychologiczne są wymagane przed zapisaniem się na kurs na wybrane uprawnienia lub też przed podjęciem pracy na danym stanowisku. Trzeba jednak pamiętać, że badania nie są jednorazowe i trzeba je powtarzać. W większości przypadków co 5 lat, jednak w pewnym wieku należy je wykonywać zdecydowanie częściej.

Oprócz osób pracujących za kółkiem lub w transporcie obowiązkowe badania psychologiczne dotyczą także kierowców, którzy utracili prawo jazdy za przekroczenie dozwolonej liczby punktów karnych lub za jazdę pod wpływem alkoholu. Standardowo podczas ubiegania się o prawo jazdy kategorii B obowiązują jedynie badania lekarskie, bez testów psychologicznych. Jeśli jednak kierowca prawo jazdy utraci, będzie musiał przejść całą procedurę związaną z odzyskaniem dokumentu i uprawnień, a także stawić się na badaniach psychologicznych. Od ich efektu zależy, czy uda mu się odzyskać prawo jazdy.

Badania psychologiczne najlepiej jest wykonać od razu po otrzymaniu skierowania od pracodawcy czy lekarza medycyny pracy. Do badań nie trzeba się w żaden sposób przygotowywać. Wystarczy wyspać się i zgłosić do pracowni psychologicznej wypoczętym. Trzeba mieć przy sobie dowód osobisty, prawo jazdy oraz skierowanie na badania. Badania trwają około 2-3 godzin. Wynik jest przekazywany od razu po zakończeniu badań, a psycholog wystawia zaświadczenie o pozytywnym lub negatywnym przejściu wszystkich badań.

Badania psychologiczne – gdzie można zrobić?

W pracy kierowcy sprawność psychofizyczna ma ogromne znaczenie dla bezpieczeństwa poruszania się po drogach. Jest ona potwierdzana badaniami psychotechnicznymi w wyspecjalizowanej pracowni psychologicznej. Badania psychologiczne kierowców muszą robić nie tylko zawodowi kierowcy i kandydaci na nich, ale również osoby, które utraciły prawo jazdy po przekroczeniu 24 punktów karnych oraz kierowcy, którzy utracili prawo jazdy za kierowanie pojazdem po alkoholu. Badania przeprowadzają pracownie psychologiczne, które mają odpowiednie uprawnienia i są wpisane na listę podmiotów wojewody właściwego dla terenu prowadzenia działalności. Takie badania powinien przeprowadzać wykwalifikowany psycholog transportu. Pracownie psychologiczne zajmujące się badaniami psychotechnicznymi kierowców bez problemu można znaleźć w każdym większym mieście. Tutaj znajdziesz jedną z takich placówek.

Kierowcy, którzy mają skierowanie na badania od pracodawcy, najczęściej musza skorzystać z usług konkretnej, wskazanej przez niego pracowni. Kandydaci na zawodowych kierowców, którzy musza przedstawić zaświadczenie z badań przed kursem na konkretne uprawnienia, najczęściej mogą sobie wybrać pracownię psychologiczną samodzielnie. Podobnie jest w przypadku osób, które chcą odzyskać prawo jazdy po utraceniu go za punkty czy za jazdę po alkoholu. Zawsze warto pamiętać, by wybierać sprawdzoną i certyfikowaną pracownię psychologiczną. Koszty badań psychologicznych są w każdej pracowni takie same, gdyż ceny są odgórnie regulowane przez rozporządzenie Ministra Zdrowia. Osoby kierowane przez pracodawców nie płacą, koszty ponoszą bowiem pracodawcy kierujący na badania. W pozostałych przypadkach za badania psychologiczne należy zapłacić z własnej kieszeni.

Badania psychologiczne dla kierowców i kandydatów na kierowców polegają na testach psychologicznych, badaniach aparaturowych oraz wywiadzie z psychologiem. Wszystko odbywa się do kilku godzin. Od razu po zakończeniu badania pracownia psychologiczna wystawia opinię pozytywną lub negatywną oraz odpowiednie zaświadczenie.  

Psychotechnika dla kierowców zawodowych

Wszyscy kandydaci na zawodowych kierowców muszą przejść obowiązkowe badania lekarskie, które potwierdzą brak przeciwwskazań do wykonywania tego rodzaju pracy. Poza badaniami u lekarza, przyszli kierowcy zawodowi musza również przejść badania psychologiczne. Nie są one konieczne przy ubieganiu się o prawo jazdy kategorii A i B. Zaczynają być niezbędne, jeśli chcemy zapisać się na kurs prawa jazdy kategorii C, D, CE i DE. Konieczność badania kierowców zawodowych oraz kandydatów na kierowców jest narzucona przez rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami.

Badania psychologiczne dla kierowców realizowane są przez wyspecjalizowane ośrodki czy gabinety psychologiczne, w których pracują psychologowie transportu. Badanie trwa około 2-3 godzin. W tym czasie osoba badana musi wypełnić testy psychologiczne, przejść rozmowę z psychologiem, a także poddać się badaniom z użyciem specjalistycznej aparatury. Sprawdzają one między innymi czas reakcji, umiejętność pracy pod presją czasu czy szybkość przystosowywania się do ciemności po narażeniu na silne oświetlenie. Badania psychologiczne sprawdzają ogólną sprawność psychologiczną. Ich głównym celem jest określenie, czy nie ma żadnych przeciwwskazań do pracy na stanowisku kierowcy.

Psychotechnika dla kierowców zawodowych to nie tylko badania przed zapisaniem się na kurs. Kierowcy mogą być również skierowani na badania przez pracodawcę przed podjęciem zatrudnienia, a także w trakcie wykonywania obowiązków zawodowych. Badania nie są raz na całe życie zawodowe, trzeba je regularnie powtarzać. Kierowcy zawodowi do ukończenia 60 roku życia musza przechodzić badania psychologiczne co 5 lat, natomiast po ukończeniu tego wieku – o wiele częściej, bo co 30 miesięcy, czyli raz na 2,5 roku. Za badania przed kursem prawa jazdy płaci osoba badana, natomiast koszt badań dla zakładu pracy ponosi pracodawca.

Psychotechnika koszt

Badania psychologiczne są obowiązkowe dla osób, które ubiegają się o uprawnienia do kierowania pojazdami, a także dla kierowców, osób kierujących tramwajami oraz w wielu zawodach, które są związane z transportem. Pozytywny wynik badania psychologicznego jest niezbędny, aby móc zapisać się na kurs prawa jazdy kategorii C, D, CE, DE. Koszty badań psychologicznych z zakresu psychologii transportu są niezmienne i wynoszą 150 zł dla każdej kategorii prawa jazdy. Ponosi je osoba, która chce zapisać się na kurs prawa jazdy dla którejś z kategorii zawodowych.

Badania psychologiczne przeprowadzane są u kierowców zawodowych regularnie. U osób do ukończenia 60 lat co 5 lat, natomiast u kierowców po 60-tce – co 30 miesięcy. W przypadku, gdy na badanie wysyła kierowcę pracodawca, to on ponosi koszty badań. Pracownik zgłasza się ze skierowaniem, nie musi natomiast martwić się o jakiekolwiek opłaty. Jeśli mamy skierowanie na badania od pracodawcy, należy zgłosić się na nie w ciągu 30 dni od uzyskania skierowania. Pozytywny wynik badania jest niezbędny do wykonywania dalszej pracy na stanowisku kierowcy – opis badania znajdziesz tutaj.

Pozytywny wynik badań psychologicznych potrzebny jest nie tylko kierowcom zawodowym, ale również kierowcom posiadającym prawo jazdy kategorii B, jeśli utracili je w wyniku przekroczenia 24 punktów karnych lub za jazdę pod wpływem lub po użyciu alkoholu. Wtedy też jednym z warunków odzyskania uprawnień i prawa jazdy jest przejście z pozytywnym wynikiem badań psychologicznych. W tym przypadku również kosztują one 150 zł.

Jeśli ktoś chce szukać pracowni psychologicznej czy gabinetu psychologa, który wykona badanie taniej, raczej nie ma sensu podejmować wysiłku. Koszt badań jest ten sam bez względu na ośrodek. Cena jest narzucona odgórnie na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy.

Psychotechnika na wózki widłowe

Badania dla kandydatów na operatorów wózków widłowych niemal niczym nie różnią się od badań dla kierowców zawodowych. Celem testów psychologicznych jest ocena, czy kandydaci na operatorów poradzą sobie z pracą na takim stanowisku, czy będą umieli pracować pod presją czasu i w sytuacjach, gdy trzeba podejmować szybkie i odpowiedzialne decyzje. Praca operatora wózków widłowych niesie za sobą sporo zagrożeń, a bezpieczeństwo zarówno samego operatora, jak i współpracowników w dużym stopniu zależy od jego umiejętności i opanowania.

Badania psychologiczne dla przyszłych operatorów wózków widłowych prowadzone są przez doświadczonych i wykwalifikowanych psychologów transportu, którzy doskonale wiedza, na jakie aspekty zwracać uwagę podczas badań. Na badania psychologiczne kieruje lekarz medycyny pracy bądź pracodawca, który chce mieć pewność, że zatrudnia osoby odpowiednio wykwalifikowane i posiadające nie tylko umiejętności, ale również predyspozycje psychiczne do operowania wózkami widłowymi w różnych, nawet trudnych warunkach.

W trakcie badań dla kandydatów na operatorów osoby badane wykonują testy psychologiczne (ankiety i kwestionariusze badające osobowość, koncentrację, zdolność analitycznego myślenia i przewidywania), poddawane są badaniom na specjalistycznej aparaturze (badanie czasu reakcji, koordynacji ruchowej i reagowania na różne bodźce), a także przechodzą przez rozmowę-wywiad z doświadczonym psychologiem. Na podstawie wszystkich tych elementów specjalista wydaje opinie i od razu wystawia zaświadczenie. Pozytywny wynik badań psychologicznych jest niezbędny, aby móc zapisać się na kurs dla operatorów wózków widłowych. Do testów psychologicznych nie trzeba specjalnie się przygotowywać. Ważne, aby w dniu badania być w miarę wyspanym i wypoczętym. Testów i badań aparaturowych nie trzeba się bać – są one standardową procedurą, dzięki której specjaliści oceniają predyspozycje i odporność na stres.

Skierowanie

Badania psychologiczne dla kierowców zawodowych oraz kandydatów na kierowców są równie ważne, jak badania lekarskie. Ich celem jest sprawdzenie umiejętności i predyspozycji kandydata, które są niezbędne w późniejszej pracy kierowcy. Testy i badania psychotechniczne wykonywane są przez wyspecjalizowane pracownie psychologiczne, które maja odpowiednie uprawnienia i zatrudniają wykwalifikowanych psychologów transportu. jedną z pracowni psychologicznych znajdziesz tutaj.

Badania psychologiczne dla kierowców powinni wykonywać regularnie co 5 lat kierowcy zawodowi oraz kandydaci na kierowców. Kierowców zawodowych, zatrudnionych w różnych firmach, na badania kierują pracodawcy. To oni wystawiają skierowanie, a także najczęściej zalecają konkretną pracownie psychologiczną, w której należy badania wykonać. Często skierowanie wystawia też lekarz medycyny pracy. Na zrealizowanie skierowania pracownik ma maksymalnie 30 dni od jego wystawienia. Jeśli musimy wykonać badanie psychologiczne, a nie mamy skierowania, nie powinno być z tym żadnego problemu w pracowni psychologicznej.

Kiedy na badania kieruje prezydent miasta lub starosta?

Zdarzają się też sytuacje, gdy skierowanie na badania wystawia prezydent miasta lub starosta powiatowy. Takie skierowania dotyczą kierowców, którzy utracili prawo jazdy w wyniku kierowania pojazdem pod wpływem alkoholu lub innych środków psychoaktywnych, a także osób, które straciły prawo jazdy po przekroczeniu limitu punktów karnych. Skierowanie na badanie od prezydenta czy starosty dotyczy także tych kierowców, którzy byli sprawcami wypadków, w których osoby trzecie poniosły śmierć lub zostały ranne. Choć badania psychologiczne można zrobić bez skierowania, w przypadku, gdy na badanie kieruje starosta lub prezydent miasta, skierowane jest niezbędne i bez niego badanie nie zostanie przeprowadzone.

Podstawa do skierowania na badania psychologiczne

Podstaw do wykonania badań psychologicznych dla kierowców jest sporo. Poza kandydatami na kierowców zawodowych czy osobami, które utraciły prawo jazdy, badania psychotechniczne muszą wykonywać operatorzy wózków widłowych czy innych specjalistycznych maszyn, motorniczy tramwajów, osoby, które nie są kierowcami zawodowymi, ale są zatrudnione na stanowisku kierowcy, a także kierowcy pojazdów uprzywilejowanych, takich jak chociażby karetki.

W każdym z tych przypadków badania psychotechniczne mogą się nieco różnić, gdyż sprawdzane są różne predyspozycje i umiejętności. Za każdym razem są to jednak testy psychologiczne, badania aparaturowe oraz rozmowa-wywiad, który przeprowadza z osobą badaną doświadczony psycholog transportu. Celem badań jest ocena osobowości, sprawności intelektualnej, spostrzegawczości, koncentracji, umiejętności szybkiego podejmowania decyzji oraz przewidywania zagrożeń i sytuacji niebezpiecznych. Badana sprawdzają również zdolność do prowadzenia pojazdów w warunkach nocnych.

Bez względu na rodzaj skierowania czy cel badania, za każdym razem należy udać się do pracowni psychologicznej z uprawnieniami, która zrealizuje badanie i wystawi odpowiednie zaświadczenie. Za każdym razem koszt badania jest taki sam – reguluje to odpowiednie rozporządzenie Ministra Zdrowia.

Zaświadczenie nie jest uniwersalne

Jeśli osoba badana uzyska pozytywny wynik badań na kierowcę zawodowego, nie oznacza to jednocześnie, że może wydane zaświadczenie wykorzystać w innych sytuacjach, gdy takie badania są potrzebne. Za każdym razem bowiem zaświadczenie wydawane jest na innej podstawie prawnej. Badania trzeba więc wykonywać oddzielnie w zależności od tego, do czego takie zaświadczenie jest nam potrzebne.

Kierowcy i kandydaci na kierowców zawodowych, którzy muszą wykonać badania psychotechniczne, powinni udać się do pracowni psychologicznej posiadającej odpowiednie uprawnienia i zatrudniającej doświadczonych psychologów transportu. Samo badanie trwa 2-3 godziny, a jego wynik jest dostępny praktycznie od ręki. Pracownia od razu po badaniu wystawia zaświadczenie potwierdzające pozytywny lub negatywny wynik badania.